ما در زمانه ای زندگی می کنیم که اعتیاد به بزرگترین دشمن انسانها تبدیل شده. دشمنی که حتی نمی توانیم با آن بجنگیم، زیرا اعتیاد روبروی ما نیست، به درون خانه هایمان نفوذ کرده؛ در بچه ها و زن ها! پژوهش ها نشان می دهد در طی چند سال اخیر نرخ رشد اعتیاد زنان، از مردان پیشی گرفته و هر چند درصد اعتیاد به الکل و انواع مواد در زنان تقریبا نصف مردان است ولی این شکاف روز بروز کمتر می شود. طبق آماری که “مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها” اعلام کرده، اعتیاد به هروئین بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۳ در میان زنان دو برابر مردان رشد کرده است.
البته به عکس مردان، زنان معمولا بطور ناخواسته در دام اعتیاد می افتند، اعتیاد زنان معمولا تبعات تلاش برای سلامتی و معمولا در نتیجه قرص هایی است که برای لاغری مصرف می کنند. البته هر زنی داستان خودش را دارد ولی در طی ده سال سابقه کار با زنان معتاد متوجه شده ام زنان حتی بیش از مردان مستعد ابتلا به اعتیاد هستند زیرا:
۱-زنان از نظر ساختار زیستی بیشتر مستعد ابتلا به اعتیاد هستند: بدن زنان در مقایسه با مردان آب کمتری دارد و بهمین دلیل مواد کمتر در بدن آنها رقیق می شود، همچنین بدن زنان لایه های چربی بیشتری دارد و به سبب سطح پایین تر بعضی آنزیمها در بدنشان، مواد خیلی دیرتر از بدنشان خارج می شود؛ لذا زنها سریعتر از مردان معتاد می شوند.
۲-سوءاستفاده های جنسی در دوران کودکی: بر اساس پژوهش های NIDA (مرکز ملی سوء مصرف مواد) ، زنانی که در دوران کودکی مورد سوء استفاده های جنسی قرار گرفته اند ۳ برابر زنان عادی مستعد مصرف مواد هستند. لذا هر چند مردان هم ممکن است در کودکی مورد آزار و اذیت قرار بگیرند ولی از آنجائیکه زنان پتانسیل بیشتری برای مورد سوء استفاده قرار گرفتن دارند می توان این عامل را نیز یکی از دلایل گرایش به اعتیاد در زنان دانست.
۳-خوددرمانی با داروهای اعتیادزا: زنان عموما بیش از مردان در پی درمان هستند مخصوصا درمان بیماری های روانی آنهم از نوع خوددرمانی!
تجربه من نشان می دهد اضطراب، افسردگی، اختلال شخصیت مرزی و اختلالات خوردن رایجترین محرک زنان برای خوددرمانی با داروهای اعتیاد اور هستند
۴-استرس ناشی از مسئولیت ها و تصویر بدن: بطور سنتی وظیفه زنان سر و سامان دادن به همه چیز است و بعنوان مادر و همسر وظیفه پشتیبانی از بچه ها و همسر را بر عهده دارند. آنها در عین حال که وظیفه دارند به کودکان رسیدگی کنند باید سر و وضع خانه را هم سامان دهند. علاوه بر این مادر خانه سپر بلای تمام انتقادات است. یک زن حتی اگر تمام نیازهای خود را فراموش کرده و به خانه و فرزندان برسد، باز هم استرس زیادی را تحمل می کند و همین استرس انگیزه زیادی برای مصرف داروهای مختلف ایجاد میکند.
علاوه بر این بسیاری از زنان با اهداف سلامت محور مثلا سرکوب کردن احساس گرسنگی و تنظیم وزن و اندام به مصرف کوکائین یا آمفتامین ها روی می اورند.
۴-محدودیت های همسری: اگر یک مرد متوجه شود که دوستش مواد مصرف می کند می تواند با او قطع رابطه کند ( دوستان معتاد یکی از اصلی ترین دلایل اعتیاد مردان به مواد است) اما اگر یک زن متوجه شود همسرش مواد مصرف می کند چه؟ آیا می تواند قطع رابطه کند؟ لزوما نه! زنی که با یک معتاد زندگی می کند پتانسیل زیادی برای مصرف مواد دارد. زیرا مردان معمولا برای فرار از غر زدن های همسرشان سعی می کنند با بی ضرر نشان دادن و اغراق کردن درباره فواید مواد، همسرشان را نیز با خود همراه کنند .
علاوه بر تمام این مسائل زنها معمولا بدلیل مسئولیت خطیری که در خانه بعنوان یک مادر و همسر دارند نمی توانند برای ترک اعتیاد از کمک های حرفه ای استفاده کنند. علاوه بر این، شرم و حیای زنانه معمولا آنها را از دریافت این کمک ها منصرف می کند.
زنان معتاد چه باید بکنند؟
من با توجه به اینکه خودم زن هستم و سابقه ۱۰ سال کار کردن با زنان معتاد را دارم برنامه درمانی ام را بدین صورت چیده ام:
۱- از آنها می خواهم مزایا و معایب شرکت در یک برنامه درمانی را بسنجند و تصمیم بگیرند که آیا می توانند با عواقب شرکت در چنین دوره هایی کنار بیایند؟
۲-استفاده از درمانها و داروهایی متناسب با جنسیت آنها و برطرف کردن مشکلات روانی و عاطفی آنها که شامل مسائل هورمونی زنان هم می شود.
۳-دعوت از خانواده بیمار و کار کردن روی مسائل ارتباطی درون خانواده که بیمار با آن مواجه است.
۴-مشارکت در گروه های زنان معتاد ( بدون حضور مردان) تا زنان راحت تر بتوانند با هم اخت بگیرند و همدیگر را کمک کنند، که اینکار منجر به شتاب گرفتن دوره بهبودی آنها می شود.
هر درمانگری می تواند با تشخیص خودش مراحلی را به این برنامه بیفزاید یا کم کند. مهم اینست که نیازهای خاص زنان در این برنامه مورد توجه قرار بگیرد.
نویسنده: دکتر ایندرا سیدامبی
مدیر مرکز درمانی شبکه درمانی نیوجرسی
منبع: PSYCHOLOGY TODAY
مترجم: حمید ابراهیمی زاده
دیدگاه ها (0)